หลายคน คงอาจจะรู้จักการกระบวนการคิดของ นักวิจัยการพัฒนาบุคคลที่เก่งๆต่างๆมากมาย แต่วันนี้ผมจะหยิบยก กระบวนการคิดแบบ ทฤษฎี หมวก 6 ใบ ของ ศาสตราจารย์ด้านการคิดชาวอิตาลีท่านหนึ่ง Dr. Edward de Bono ( ดร. เอ็ดเวิร์ด เดอ โบ โน ) ซึ่งทฤษฎีนี้ต้องบอกเลย ว่ามีความน่าสนใจเอามากๆ ทั้งกระบวนการที่ไม่ซับซ้อน เห็นผลทันที และ ยังใช้ได้ผลดีเอามากๆ
ทฤษฎี หมวก 6 ใบ คืออะไร
สำหรับผู้ปกครองหลายท่าน อาจจะกังวลกับการคิดของเด็กๆเรื่องการตัดสินใจต่างๆ เพราะเด็กๆนั้นจะยังมีกระบวนการคิดที่ยังไม่ซับซ้อนเท่ากับผู้ใหญ่ วันไหนที่เด็กๆเลือกที่จะมาปรึกษาเรา เราก็สามารถให้คำแนะนำที่ดีกับเด็กๆได้ แต่หากวันไหนที่เด็กๆไม่ได้อยู่กับเรา บางสถานการณ์ที่เด็กๆต้องเผชิญเพียงลำพัง หรือต้องเผชิญกับเพื่อนๆ วันนั้นเด็กอาจจะตัดสินใจออกมาตามอารมณ์ชั่ววูบในขณะนั้น และนี่จึงเป็นที่มาของการ ฝึกวิธีการคิด วิเคราะห์ถึงปัญหา และผลที่จะตามมากับทฤษฎี หมวก 6 ใบและหลายคนให้ความสนใจกับ ทฤษฎีนี้เอามากๆ จนโด่งดังเป็นที่รู้จัก โดยหลักการคิดของทฤษฎีนี้คือ “การจำลองสถานการณ์ที่เกิดขึ้น แล้วจำลองว่าตัวเองสวมหมวกทั้ง 6 ใบ จนครบแล้วจึงตัดสินใจออกมา” ซึ่งหมวกทั้ง 6 ใบนี้จะมีทั้งหมด 6 สี ได้แก่
1.หมวกสีขาว ผู้สวมต้องคิดถึงความเป็นกลาง ความถูก ผิดของสถานการณ์ที่พบเจอ เช่น “เราเป็นคนทำผิดจริง” หรือ อีก “ฝ่ายกระทำผิดจริง”
2.หมวกสีแดง ผู้สวมต้องจำลองความคิดว่าหากทำตามอารมณ์โดย ”ไม่มีเหตุผลประกอบ” ไม่มีถูก ผิด
3.หมวกสีดำ ผู้สวมต้องจำลองถึงผลลบที่จะตามมาหากลงมือทำตามอารมณ์ของหมวกสีแดง ย้ำนะครับ ”ผลลบเท่านั้น”
4.หมวกสีเหลือง ผู้สวมต้องคิดถึงสิ่งใหม่ๆที่จะทำ ในตอนนี้ เช่นเมื่อตัวเองโมโหแล้วในหัวคิดอยากจะต่อว่าอีกฝ่าย ให้คิดถึงสิ่งใหม่ๆ อาจจะ “เดินหนีออกมา แทนที่จะต่อว่าด้วยอารมณ์ที่โกรธในตอนนั้น”
5.หมวกสีเขียว ผู้สวมต้องจำลองถึง “สิ่งดีๆที่จะตามมาหลังจากลงมือทำ” สิ่งใหม่ๆตามหมวกสีเหลือง
6.หมวกสีน้ำเงิน ผู้สวมต้องเริ่มสงบจิตใจ ทำตัวเองให้ผ่อนคลายแล้ว ตัดสินใจ “สรุปผลรวบยอดออกมา”
เป็นยังไงกับบ้างครับเพื่อนๆสำหรับการ ฝึกวิธีการคิด วิเคราะห์ถึงปัญหา และผลที่จะตามมากับทฤษฎี หมวก 6 ใบขอบอกเลยครับ ผมเคยลองนำไปใช้แล้วได้ผลดีจริงๆครับ หากใครชอบบทความนี้ อย่าลืมส่งต่อสิ่งดีๆให้กับคนรอบข้างด้วยนะครับ
ติดตามบทความ การศีกษา ในทุกระดับชั้น เคล็ดลับการอ่านหนังสือ เคล็ดลับการสอบ ข่าวการศึกษา ได้ที่นี้